Zijn sojacappuccino’s en vegaburgers slecht voor de Amazone?

In de berichtgeving over de branden in de Amazone werden een paar opvallende uitspraken gedaan. Zo werd er een verband gesuggereerd tussen de groeiende vraag naar sojamelk en -burgers en de ontbossing in het Amazone gebied. Is dit terecht?

Wat is er aan de hand?
Op dit moment woeden er duizenden branden in de Braziliaanse Amazone. NASA bevestigt dat uit satellietbeelden blijkt dat er een grote toename van bosbranden is vergeleken met afgelopen jaren. Veel van deze branden zijn aangestoken. Dit wordt gedaan om ruimte te creëren voor landbouwgrond waarop onder andere sojaplantages komen.

Soja is bij veel mensen bekend als ingrediënt in vegetarische burgers of als plantaardig alternatief voor melk. De groeiende vraag naar deze producten zorgde ervoor dat een aantal mensen een verband legt met de toenemende bosbranden. Eva Jinek vroeg of we nu minder “hipsterkoffie met soja” moeten drinken, Jort Kelder wees ook naar hipsters met “van die leuke koffietjes met soja” en Youp van ’t Hek linkte in een column de branden aan veganisme.

Hebben vegetarische sojaproducten ‘schuld’ aan de branden?
Daar kunnen we kort over zijn: nee. De suggestie dat sojaproducten zoals vleesvervangers of plantaardige melk zorgen voor een toename in bosbranden is niet juist.

De soja die wordt verbouwd in Brazilië is bestemd voor het voeren van landbouwdieren. Sterker nog, 90 procent van de wereldwijde sojateelt is bestemd voor veevoer. Het klopt dat er meer gebieden worden ontbost om plaats te maken voor sojaplantages, maar de groeiende vraag naar soja heeft alles te maken met een groeiende vraag naar vlees, zuivel en eieren. De veestapel wordt groter en daarom moet er ook meer voer voor deze dieren komen.

Soja uit de Amazone is goedkoop en grootschalig beschikbaar. Het hoge eiwitgehalte in het product zorgt er ook voor dat dieren die het eten, snel groeien. De intensieve veehouderij is dan ook afhankelijk van soja om hun hoge productie tegenover lage kosten te realiseren.

Hipsterkoffie
Soja voor humane consumptie maakt nog geen 10 procent uit van de wereldwijde sojamarkt. Daarnaast gaat de productie hiervan niet ten koste van het oerwoud. In Nederland wordt hiervoor uitsluitend gecertificeerde, niet-genetisch gemodificeerde soja gebruikt. Dit komt uit velden in Europa en Canada. De certificatie op de producten betekent dat er geen bossen op grootschalige wijze zijn gekapt. De soja die wordt gebruik voor de “hipsterkoffie’s”, zoals Eva Jinek en Jort Kelder ze noemen, komt dus niet uit de Amazone.

De soja voor humane consumptie is dus niet alleen op een gecertificeerde manier verkregen, het is ook vele malen duurzamer. Voor de productie van 100 gram soja is vijf vierkante meter landbouwgrond nodig. Voor de productie van 100 gram rundvlees is 200 vierkante meter landbouwgrond nodig om het veevoer op te verbouwen. Het is dus vele malen efficiënter om direct producten van soja te eten of te drinken.

Plantaardig dieet
Dat invloedrijke personen in de media zulke uitspraken doen is zorgwekkend. Niet alleen is de informatie onjuist, het creëert ook een negatief beeld over duurzame alternatieven van de vervuilende en dieronvriendelijke melk- en veehouderij. 

Een plantaardig dieet dat bestaat uit gecertificeerde sojaproducten is efficiënter, duurzamer en diervriendelijker. Bestel daarom gerust zo’n hipsterkoffietje!