Hoe verantwoord is het eten van vis?

De visserij is erg complex. Op deze website vind je scores voor zowel dierenwelzijn als klimaatscores voor vis. Voor het bepalen of het eten van vis een duurzame keuze is spelen meer factoren een rol. Een lage CO2-uitstoot betekent niet meteen dat het eten van vis verantwoord of diervriendelijk is. Wij lichten dat hieronder graag toe.

De CO2-uitstoot van de visproductie

Voor de klimaatscores hebben wij ons enkel gericht op de CO2-uitstoot van verschillende vissoorten Hiermee scoren sommige vissen goed (met weinig uitstoot) en andere vissen slecht (met veel uitstoot). Bij wilde vis speelt voor klimaatimpact vooral de vangstmethode een grote rol, omdat hierbij veel brandstof verbruikt wordt, terwijl bij kweekvis het gebruik van visvoer van belang is. Het visvoer bestaat voor een deel uit sojameel, waar regenwoud voor wordt gekapt. Brandstofgebruik is verantwoordelijk voor 70-90% van alle broeikasgasemissies van wilde vis. Maar hoe zit het met de andere factoren?

 Visserij is erg complex

In de klimaatscores worden bepaalde aspecten niet meegenomen, zoals de visstand, bijvangst, bodemschade en watervervuiling. Al deze verschillende aspecten spelen natuurlijk een belangrijke rol in het bepalen of het verantwoord is om een bepaalde vissoort te eten. Daarom hebben wij naast een klimaatscore ook een dierenwelzijnsscore, waarin deze aspecten wel worden meegenomen. De verschillen tussen de klimaatscores en dierenwelzijnsscores zijn soms erg groot en het is belangrijk om deze beide in overweging te nemen.

Slechte klimaatscore

Tarbot, octopus, pangasius en schol kun je beter laten staan als je liever niet wilt bijdragen aan verdere opwarming van de aarde. Platvissen zoals tarbot, schol, griet en tong worden met boomkorren of bodemsleepnetten gevangen. Bij deze vangstmethode wordt veel brandstof verbruikt, omdat het slepen over de bodem voor veel weerstand zorgt. Rog, inktvis en octopus worden ook met bodemsleepnetten gevangen en scoren daarmee ook slecht. Pangasius wordt bijvoorbeeld vaak gekweekt in Vietnam, waarbij het visvoer en de vervuiling van de Mekong Delta door het afvalwater voor een slechte score zorgt.

Goede klimaatscore

Vissen die goed scoren op het gebied van klimaat zijn makreel, haring en ansjovis. Deze vissen worden voornamelijk gevangen met ringzegen of zwevende sleepnetten. Omdat er met deze vangstmethode minder weerstand ontstaat, wordt er minder brandstof verbruikt. Maar, vergis je niet, er speelt meer dan alleen de klimaatimpact. Vissen die een goede klimaatscore krijgen, zoals makreel en paling, staan op de rode lijst en worden met uitsterven bedreigd.

Diervriendelijk

Een lage CO2-uitstoot betekent niet dat het eten van vis diervriendelijk is. Net als andere dieren ervaren vissen pijn en stress. In kweekvijvers is vaak sprake van overbezetting en slechte waterkwaliteit. Hierdoor komt veel ziekte en sterfte voor. Ook wordt er veel gebruik gemaakt van pesticiden en antibiotica. Eenmaal aan land moeten de vissen vaak tot 2 dagen zonder voeding wachten op de slacht. Het vangen van wilde vissen zorgt voor pijn en stress door verdrukking, verwonding, uitputting en angst. Eenmaal aan boord wacht ze een lange lijdensweg. Het duurt namelijk 1 tot 4 uur voordat de vissen niet meer reageren op prikkels. Ook als de organen worden verwijderd, kan een vis nog 25 tot 65 minuten leven. Vissen scoren op dierenwelzijn nooit hoger dan een 5.5 in de DierenwelzijnsCheck. De vissen die het hoogst scoren op dierenwelzijn worden lijn gevangen of hebben een MSC of ASC keurmerk.

Klimaatvriendelijk is niet automatisch verantwoord

Bij het beoordelen of het eten van een bepaalde vis verantwoord is, komen dus veel meer factoren kijken dan alleen de klimaatimpact. Grote problemen in de visserij zijn overbevissing en de verzuring van oceanen. Kweekvijvers in de zee zorgen voor vervuiling door mest en antibiotica in het afvalwater en ontsnapping van kweekvis kan de wilde populatie verstoren. Het vangstgebied en het seizoen waarin de vis wordt gevangen is belangrijk om mee te nemen en overbevissing tegen te gaan.

Waar moet je op letten bij het kopen van vis?

• Koop nooit bedreigde vissen van de rode lijst van IUCN , zoals paling, blauwvin tonijn, tarbot, wilde zeebaars, rode mul, rog en sliptong.
• Let bij het kopen van vis altijd op zowel dierenwelzijn, klimaat, als op andere duurzaamheidsaspecten.
• Koop vis met een keurmerk. Het MSC-keurmerk is er voor de vangst van wilde vis. Hierbij wordt rekening gehouden met visstanden en het zo min mogelijk schade aanbrengen aan het leven in de zee. Het ASC-keurmerk is in het leven geroepen voor kweekvis. Vis met dit keurmerk komt uit kwekerijen waar minder antibiotica en duurzamer visvoer wordt gebruikt.
• Kies vaker voor plantaardig of probeer de visvervangers van de Vegetarische Slager, SoFine of Vegan Zeastar

Lees hier meer over het dierenwelzijn van vissen