Keurmerken: zuivel

Melk is een vloeistof die door vrouwelijke zoogdieren wordt geproduceerd die net een baby hebben gebaard, en die als voedsel dient voor die baby. De mens is zo slim om die vloeistof massaal van andere zoogdieren af te pakken en zelf op te drinken, of er andere voedingsmiddelen van te maken, zoals kaas, boter of een lekkere slagroomtaart. De meeste melk die we daarvoor gebruiken komt van koeien, maar we drinken en eten ook zuivelproducten van andere dieren, zoals geiten en schapen.

Het beste kun je melk van niet-menselijke dieren laten staan. Er zijn prima alternatieven, zoals soja- en havermelk, of kaas van noten. Als je toch dierlijke zuivel wilt verorberen, kies dan producten van dieren die een fatsoenlijk leven hebben. Daarvoor is een hele rits aan keurmerken en logo’s bedacht. Wij zetten ze voor je op een rij.

Het Beter Leven-keurmerk
Het Beter Leven-keurmerk van de Dierenbescherming komt bij melkkoeien, in tegenstelling tot bij vlees en eieren, in twee varianten: één ster of drie sterren. Drie sterren staat voor biologische zuivel volgens EU-wetgeving. Koeien hebben minimaal zes vierkante meter per koe en minimaal de helft van de vloer is dicht. Aanvullend hebben alle koeien een eigen ligbox en staan ze minimaal 180 dagen per jaar, acht uur per dag, in de wei. Zuivel met één ster komt van melkkoeien die het iets beter hebben dan koeien in de intensieve melkveehouderij. De ernstigste problemen uit de vee-industrie zijn daarmee aangepakt. Controle gebeurt door een onafhankelijke partij.

Het EU-keurmerk voor biologisch
Je kunt biologische zuivel in heel Europa herkennen aan het groene blaadje, het EU-keurmerk voor biologische producten. Zuivel met dit keurmerk krijgt in Nederland automatisch ook drie sterren van het Beter Leven-keurmerk. De EU heeft de uitgangspunten van de biologische landbouw in wetgeving vastgelegd. Zo moet melkvee indien mogelijk altijd naar buiten kunnen en krijgt het biologisch voer. Ook binnen hebben de dieren meer ruimte en minimaal de helft van de vloer is dicht en bedekt met natuurlijk materiaal. Antibiotica is onder strenge voorwaarden toegestaan. Elk EU-land wijst een onafhankelijke, geaccrediteerde organisatie aan die verantwoordelijk is voor de controle. In Nederland is dat Skal Biocontrole.

Het EKO-keurmerk
Naast het EU-keurmerk kan ook een nationaal keurmerk voor biologische landbouw op de verpakking staan. In Nederland is dat het EKO-keurmerk voor biologische producten. De eisen zijn gelijk aan het EU-keurmerk. Elk EKO-bedrijf werkt jaarlijks bovendien op minimaal twee thema’s aan verdere verduurzaming. Het behalen van die doelen is onderdeel van de certificering. Er zijn twaalf mogelijke thema’s, waaronder kringloop, bodem, biodiversiteit, puur en schoon, dierenwelzijn, sociaal en eerlijk, energie en klimaat. Stichting EKO controleert zelf of de boeren deze doelen halen.

Het Demeter-keurmerk voor biodynamische landbouw
Demeter is het keurmerk voor biodynamische landbouw en voeding. Producten met dit keurmerk komen van boerderijen waar dieren zo natuurlijk mogelijk worden gehouden. De koeien hebben horens, gaan ruim de wei in en krijgen slechts beperkt krachtvoer. De biodynamische landbouw komt voort uit de antroposofie, een levensbeschouwing die uitgaat van samenhang tussen mens, plant, dier, bodem en kosmos. Koeien krijgen geen antibiotica en de melk wordt niet gehomogeniseerd.

Het Weidemelk-keurmerk
Het keurmerk Weidemelk staat op melk van koeien die minstens 120 dagen per jaar, 6 uur per dag in de wei mogen – dus net als melkkoeien met één ster van Beter Leven. In de wei kunnen de koeien grazen, wandelen, rusten en sociaal gedrag vertonen. Het keurmerk is eigendom van Stichting Weidegang. De stichting stelt geen milieueisen en qua dierenwelzijn scoort het keurmerk relatief laag, omdat behalve de weidegang geen andere eisen aan welzijn worden gesteld.

Op weg naar een duurzame planeet
Het keurmerk On The Way To PlanetProof is een onafhankelijk keurmerk voor duurzaamheid. Het stelt eisen aan biodiversiteit, klimaat en dierenwelzijn, en staat op (koe)zuivelproducten die het milieu minder zwaar belasten dan vergelijkbare producten. Eisen gaan onder meer over blijvend grasland, het voorkomen van ‘vermesting’, veevoer deels van eigen land, broeikasgasemissie per liter melk, ruimte in de stal en weidegang (minimaal 120 dagen, 6 uur per dag – net als bij het Beter Leven-keurmerk met één ster). Voor de verwerking van melk tot zuivelproducten stelt PlanetProof ook eisen, zoals een goede ketenintegriteit. Controle gebeurt door een onafhankelijke partij.

Caring Dairy is geen keurmerk
Dit logo staat op ijs van Ben&Jerry’s en kaas van CONO. Het is geen keurmerk. De deelnemende boeren zouden werken aan verduurzaming, maar hoe precies is onduidelijk. Er zijn geen eisen en er wordt niet gecontroleerd.

Duurzame Weidezuivel
Het label Duurzame Weidezuivel is een programma voor milieu en dierenwelzijn van De Zuivelmakers en Lebo Kaas. De thema’s die centraal staan zijn: regio en oorsprong, koewelzijn, milieu en klimaat, en eerlijke samenwerking. De koeien lopen in het voorjaar en de zomer zo veel mogelijk buiten, minimaal 130 dagen per jaar, acht uur per dag. De aangesloten boeren krijgen workshops aangeboden om dierenwelzijn te vergroten. Voor hun inspanningen krijgen ze een extra toeslag. Er is echter geen onafhankelijke toetsing.